Trigeminal Nevralji

Ağrılı Hastalıklar

Trigeminal Nevralji Nedir?

Trigeminal sinir, yüzün duyusunu besleyen 3 dallı bir sinirdir. Trigeminal nevralji, bu sinirin etkilenmesiyle ortaya çıkan bir ağrı sendromudur. Göz hizası, yanak, elmacık kemiği hizası veya alt çenede şiddetli elektrik çarpması gibi ağrı yaparak bir insanın hayatında duyabileceği en şiddetli ağrıya sebep olur.

Bu makaledeki yazılar Dr. Navid Atarod (İletişim: navidatarod@gmail.com) tarafından doğrulanmıştır. Güncelleme 30 eylül 2024

Kendini genellikle ağrı atakları ile gösterir ve bu ataklar 2 dakikadan daha az sürer. Başlangıçta genellikle sürekli ağrıya sebep olmaz, fakat altta sürekli ağrının devam ettiği tipler de vardır. Belirtileri şöyledir:

  • Ani ve şiddetli yüz ağrısı: Genellikle yüzün bir tarafında, kısa süreli ve elektrik çarpması şeklinde ağrı.
  • Ağrı tetiklenmesi: Konuşma, çiğneme, yüz yıkama veya diş fırçalama gibi basit hareketlerle tetiklenen ağrı atakları.
  • Hassasiyet: Yüzde hafif dokunuşlarla bile ağrı tetiklenebilir.
  • Belirli bölgelerde ağrı: Ağrı genellikle yanak, çene, dudaklar veya göz çevresinde hissedilir.

Başlıca nedenleri aşağıdaki gibidir:

  • Sinir sıkışması veya tahrişi: Trigeminal sinirin bir kan damarına temas etmesi sonucu sinir sıkışabilir veya tahriş olabilir.
  • Sinir hasarı: Sinirin yaralanması veya sinir kılıfının (miyelin) hasar görmesi.
  • Multipl skleroz (MS): Sinir kılıfının tahrip olduğu bu hastalık trigeminal nevraljiye neden olabilir.
  • Tümörler: Beyin veya sinirlerdeki tümörler sinire baskı yapabilir.
  • İdiyopatik: Altta yatan belli bir nedeni bulunmaz.

Hastayı dinlemek ve muayene tanıda en önemli rolü oynar. Çakma tarzında yüzde ağrının olması, tetikleyici faktörlerin olması tanıdaki en önemli ipuçlarıdır. Beyin ve beyin sapını incelemek üzere mutlaka MR görüntüleme yöntemleri yapılmalı ve altta yatan sebep varsa tespit edilmelidir.

Birinci basamak tedavisi ilaçlardır. İlaçlarla kontrol altına alınmayan veya ilaçların yan etkisi nedeniyle kullanılamayan durumlarda cerrahi tedaviler veya algolojik işlemler tercih edilir. Eğer hastanın yaşı genç ise ve MR’da sinire bası yapan bir kan damarı tespit ediliyorsa mikrovasküler dekompresyon denilen cerrahi tedavi yöntemi kullanılmalıdır. Fakat yaşı ileri olan veya cerrahi olamayan hastalarda, MS hastalarında veya ağrının sürekli hale geldiği nöropati denilen hastalarda algolojik işlemler tercih edilmesi daha uygundur.

Hastaların büyük çoğunluğunun ağrısı karbamazepin (Tegretol) veya okskarbamazepin denilen antiepileptik ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Kullanılan diğer antiepileptik ilaçlar ise gabapentin, pregabalin ve lamotrijin olabilir. Baclofen gibi kas gevşetici ilaçlar ve amitriptilin gibi antidepresanlar da tedavide kullanılan ilaçlar arasındadır.

Böyle bir tanı aldığınızda veya şikayetler oluştuğunda ağrı kontrolü için mutlaka bir algoloji uzmanına başvurmalısınız.

  • Supraorbital sinir blokajı
  • İnfraorbital sinir blokajı
  • Maksiller sinir blokajı
  • Mandibuler sinir blokajı
  • Sfenopalatin gangliyon blokajı
  • İnfraorbital ve supraorbital sinir radyofrekans ablasyon (termokoagülasyon)
  • Sfenopalatin gangliyon pulsed radyofrekans
  • Gasser gangliyon radyofrekans ablasyon (termokoagülasyon)
  • Botox enjeksiyonu
  • Gasser gangliyon stimülasyonu

Tedaviler başlığından bu işlemler hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Ağrının yerine ve etkilenen sinir dalına göre her hastaya özel tedavi planı oluşturulmalı ve bu yöntemler arasından gerekli olan seçilmelidir.

Hastalığın şiddeti ve hastanın durumu gibi birçok faktör tedavi başarısını etkiler. Trigeminal nevraljiye bağlı ağrılarda genel olarak fayda görme olasılığı %80-90 civarındadır, yani 10 hastaya yapıldığı zaman 8-9 hasta fayda görürken 1-2 hasta başarısız olur. Bazen aralıklarla tekrarlanması veya başka bir algolojik yöntemden yana tercih kullanılması gerekebilir.

Bu hastalıkta ağrıyı çözmemiz hastalığı iyileştirmemiz anlamına gelir zaten çünkü şiddetli ve dayanması gerçekten zor bir ağrıya sebep olur. Çoğu hasta ağrısı tetiklenmesin diye su içmekten, yemek yemekten bile kaçınır. İşlemler genellikle bir yıl kadar hastanın ağrısını geçirir, fakat bazen akabinde hastalık remisyona girerse yıllarca bir daha ağrı tekrarlamayabilir.

Bu işlemler genelde aşamalı olarak en kolay ve en az yan etkiye sahip olandan başlayarak basamaklı olarak uygulanır. Fakat hastadan hastaya göre yaklaşımlar farklı olabilir. Çoğu durumda tek seans yeterli olurken, karmaşık durumlarda daha ileri tedavileri tercih etmek durumunda kalabiliyoruz.

Bu işlemleri popüler yapan zaten yan etki olasılıklarının cerrahiyle kıyasla oldukça düşük olmasıdır, yani kar-zarar oranı yüksek tedavilerdir. Fakat çok nadir de olsa ciddi yan etkilere sebep olabilirler. Detaylı bilgi için tedaviler kısmındaki yazılarımı inceleyebilirsiniz. Unutmayalım her işin doğru ve güvenli bir şekilde yapılması için en önemli kriter, işi yapanın eğitimli ve tecrübeli olmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nde bir hekim, algoloji uzmanlık eğitiminden geçerek bu işlemler için gerekli eğitim ve tecrübe düzeyine ulaşabilmektedir.

Mikrovasküler dekompresyon, Gama Knife radyocerrahi ve rhizotomi kullanılan cerrahi yöntemlerdir.

AĞRILI HASTALIKLAR

Trigeminal Nevralji Nedir?

Trigeminal sinir, yüzün duyusunu besleyen 3 dallı bir sinirdir. Trigeminal nevralji, bu sinirin etkilenmesiyle ortaya çıkan bir ağrı sendromudur. Göz hizası, yanak, elmacık kemiği hizası veya alt çenede şiddetli elektrik çarpması gibi ağrı yaparak bir insanın hayatında duyabileceği en şiddetli ağrıya sebep olur.

Bu makaledeki yazılar Dr. Navid Atarod (İletişim: navidatarod@gmail.com) tarafından doğrulanmıştır. Güncelleme 30 eylül 2024

Kendini genellikle ağrı atakları ile gösterir ve bu ataklar 2 dakikadan daha az sürer. Başlangıçta genellikle sürekli ağrıya sebep olmaz, fakat altta sürekli ağrının devam ettiği tipler de vardır. Belirtileri şöyledir:

  • Ani ve şiddetli yüz ağrısı: Genellikle yüzün bir tarafında, kısa süreli ve elektrik çarpması şeklinde ağrı.
  • Ağrı tetiklenmesi: Konuşma, çiğneme, yüz yıkama veya diş fırçalama gibi basit hareketlerle tetiklenen ağrı atakları.
  • Hassasiyet: Yüzde hafif dokunuşlarla bile ağrı tetiklenebilir.
  • Belirli bölgelerde ağrı: Ağrı genellikle yanak, çene, dudaklar veya göz çevresinde hissedilir.

Başlıca nedenleri aşağıdaki gibidir:

  • Sinir sıkışması veya tahrişi: Trigeminal sinirin bir kan damarına temas etmesi sonucu sinir sıkışabilir veya tahriş olabilir.
  • Sinir hasarı: Sinirin yaralanması veya sinir kılıfının (miyelin) hasar görmesi.
  • Multipl skleroz (MS): Sinir kılıfının tahrip olduğu bu hastalık trigeminal nevraljiye neden olabilir.
  • Tümörler: Beyin veya sinirlerdeki tümörler sinire baskı yapabilir.
  • İdiyopatik: Altta yatan belli bir nedeni bulunmaz.

Hastayı dinlemek ve muayene tanıda en önemli rolü oynar. Çakma tarzında yüzde ağrının olması, tetikleyici faktörlerin olması tanıdaki en önemli ipuçlarıdır. Beyin ve beyin sapını incelemek üzere mutlaka MR görüntüleme yöntemleri yapılmalı ve altta yatan sebep varsa tespit edilmelidir.

  • Birinci basamak tedavisi ilaçlardır. İlaçlarla kontrol altına alınmayan veya ilaçların yan etkisi nedeniyle kullanılamayan durumlarda cerrahi tedaviler veya algolojik işlemler tercih edilir. Eğer hastanın yaşı genç ise ve MR’da sinire bası yapan bir kan damarı tespit ediliyorsa mikrovasküler dekompresyon denilen cerrahi tedavi yöntemi kullanılmalıdır. Fakat yaşı ileri olan veya cerrahi olamayan hastalarda, MS hastalarında veya ağrının sürekli hale geldiği nöropati denilen hastalarda algolojik işlemler tercih edilmesi daha uygundur.

Hastaların büyük çoğunluğunun ağrısı karbamazepin (Tegretol) veya okskarbamazepin denilen antiepileptik ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Kullanılan diğer antiepileptik ilaçlar ise gabapentin, pregabalin ve lamotrijin olabilir. Baclofen gibi kas gevşetici ilaçlar ve amitriptilin gibi antidepresanlar da tedavide kullanılan ilaçlar arasındadır.

Böyle bir tanı aldığınızda veya şikayetler oluştuğunda ağrı kontrolü için mutlaka bir algoloji uzmanına başvurmalısınız.

  • Supraorbital sinir blokajı
  • İnfraorbital sinir blokajı
  • Maksiller sinir blokajı
  • Mandibuler sinir blokajı
  • Sfenopalatin gangliyon blokajı
  • İnfraorbital ve supraorbital sinir radyofrekans ablasyon (termokoagülasyon)
  • Sfenopalatin gangliyon pulsed radyofrekans
  • Gasser gangliyon radyofrekans ablasyon (termokoagülasyon)
  • Botox enjeksiyonu
  • Gasser gangliyon stimülasyonu

Tedaviler başlığından bu işlemler hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Ağrının yerine ve etkilenen sinir dalına göre her hastaya özel tedavi planı oluşturulmalı ve bu yöntemler arasından gerekli olan seçilmelidir.

Hastalığın şiddeti ve hastanın durumu gibi birçok faktör tedavi başarısını etkiler. Trigeminal nevraljiye bağlı ağrılarda genel olarak fayda görme olasılığı %80-90 civarındadır, yani 10 hastaya yapıldığı zaman 8-9 hasta fayda görürken 1-2 hasta başarısız olur. Bazen aralıklarla tekrarlanması veya başka bir algolojik yöntemden yana tercih kullanılması gerekebilir.

Bu hastalıkta ağrıyı çözmemiz hastalığı iyileştirmemiz anlamına gelir zaten çünkü şiddetli ve dayanması gerçekten zor bir ağrıya sebep olur. Çoğu hasta ağrısı tetiklenmesin diye su içmekten, yemek yemekten bile kaçınır. İşlemler genellikle bir yıl kadar hastanın ağrısını geçirir, fakat bazen akabinde hastalık remisyona girerse yıllarca bir daha ağrı tekrarlamayabilir.

Bu işlemler genelde aşamalı olarak en kolay ve en az yan etkiye sahip olandan başlayarak basamaklı olarak uygulanır. Fakat hastadan hastaya göre yaklaşımlar farklı olabilir. Çoğu durumda tek seans yeterli olurken, karmaşık durumlarda daha ileri tedavileri tercih etmek durumunda kalabiliyoruz.

Bu işlemleri popüler yapan zaten yan etki olasılıklarının cerrahiyle kıyasla oldukça düşük olmasıdır, yani kar-zarar oranı yüksek tedavilerdir. Fakat çok nadir de olsa ciddi yan etkilere sebep olabilirler. Detaylı bilgi için tedaviler kısmındaki yazılarımı inceleyebilirsiniz. Unutmayalım her işin doğru ve güvenli bir şekilde yapılması için en önemli kriter, işi yapanın eğitimli ve tecrübeli olmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nde bir hekim, algoloji uzmanlık eğitiminden geçerek bu işlemler için gerekli eğitim ve tecrübe düzeyine ulaşabilmektedir.

Mikrovasküler dekompresyon, Gama Knife radyocerrahi ve rhizotomi kullanılan cerrahi yöntemlerdir.

1. Randevu Alın

Zakkum Algoloji'ye adım atmak için ilk yapmanız gereken şey randevu almak. Buraya tıklayarak kolayca randevu alabilirsiniz.

2. Muayene ve Tanı

Randevu gününüz geldiğinde, alanında uzman doktorlarımızla yapacağınız detaylı muayene ve gerekli tetkikler sonucunda, size özel bir tedavi planı oluşturulacaktır.

3. Başarılı Tedavi

Size özel hazırlanan tedavi planı doğrultusunda, modern teknoloji ve uzman hekimlerimizin deneyimiyle başarılı bir tedavi sürecine başlayacaksınız.

Instagram