En önemli ve yaygın sebebi omurganın yaşlanma ve yıpranması sonucu oluşan fıtıklar, omurga arka eklemlerinin kireçlenmesi ve bağ dokularının kalınlaşmasıdır. Bu durumu obezite, diyabet, uzun süre zorlayıcı ve ağır işler yapmak hızlandırır. Diğer nedenleri arasında omurga eğriliği, travmalar, geçirilmiş cerrahiler, tümörler, romatizmal hastalıklar ve nadirde olsa enfeksiyonlar var.

Biliyorum hepinizin kafasından buda soru mu tabiki MR ile konulur geçiyor, fakat yanılıyorsunuz, burada en önemli adım hastayı iyi dinlemek, muayene etmek ve benzer diğer hastalıklardan ayırt etmek. Bu durumla sıklıkla karışabilen ve çok benzer şikayetlere sebep olan bacakların atar damar yetmezliği veya tıkanıklığını mutlaka dışlamak lazım. Diğer karışan durumlar kalça eklem kireçlenmesi ve ona eşlik eden Piriformis sendromudur. Tanıyı netleştirmek için tabiki MR gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur fakat öncesinde detaylı bir muayene tanıda en önemli ve can alıcı noktadır.

Antiinflamatuar ağrı kesiciler, nöropatik ağrı tedavisinde kullanılan antiepileptik ilaçlar ve fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri genellikle ilk uygulanması gereken yöntemlerdir.

Bel ve bacak ağrısı şikayetinizin herhangi bir aşamasında Algoloji uzmanına başvurabilirsiniz tabi ki,  Algoloji uzmanları da diğer uzmanlar gibi kanal darlığı tanısını koyabilir, birincil tedavinizi düzenleyebilirler, fakat en önemlisi ağrınız şiddetli ise ve ilaçlarla kontrol altına alınamıyorsa veya yapılan ilaç ve fizik tedavi yöntemlerine rağmen şikayetleriniz devam ediyor ve acil ameliyatlık durumunuz yoksa o zaman Algolojik işlemlerin yapılması için Algoloji uzmanına başvurmalısınız. Bu tedaviler ameliyattan önceki son basamak veya bir nevi köprüden önceki son çıkıştır.

• Epidural Enjeksiyonlar
• Dorsal Kok Gangliyon Pulsed RF
• Disk İçi  İşlemler
• Adhezyonolizis

Tedaviler başlığından bu işlemler hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz fakat kabaca anlatmak gerekirse en çok tercih ettiğimiz yöntemler epidural enjeksiyonlar ve uzun süren veya tekrar eden ağrılarda dorsal kök gangliyon pulsed RF yöntemidir. Disk içi işlemler(ozon, lazer, plazma, RF, diskojel)  yetersiz bilimsel kanıt ve disk enfeksiyonu riski nedeni ile son zamanlarda popülerliğini kaybetmekte ve sadece çok ender durumlarda önerilmektedir. Adhezyonolizis ise genellikle daha önce ameliyat olmuş veya teknik olarak foraminal darlık nedeni ile omurga yan taraflarından omurgaya ulaşım yoksa tercih edilir.

Hastalığın tanısı, şiddeti, ve hastanın durumu gibi bir çok faktör tedavi başarısını etkiler. Eğer ağrınız yeni başlamışsa veya var olan hafif ağrılar üzerine yeni şiddetli ağrılar eklenmişse o zaman algolojik işlemler gerçekten çok faydalı olabilir ve fayda etme olasılıkları aynı bel fıtığında olduğu gibi %70 civarındadır. Fakat eğer uzun süredir bu şikayetleriniz var ve yeni alevlenme yoksa ve kendini sadece yürürken belli edip, otururken ve yatarken belirgin ağrınız ve şikayetiniz yoksa o zaman bu işlemlerden fayda görme olasılığınız daha azdır. Ama altta yatan hastalıklar nedeni ile cerrahi tedavi yapılamıyor ise yine bu işlemlerin denemesinde fayda vardır.

Bel fıtıklarının en büyük oluşturdukları sorun zaten ağrı değilimdir? Bu ağrıya bağlı hareketimiz kısıtlanır, çalışmamız zorlaşır ve artık hayattan zevk alamayız, Dolayısıyla çoğu zaman ağrıyı çözmemiz hastalığı iyileştirmemiz anlamına gelir. Kilomuzu korumamız, fazla kilolardan kurtulmamız, dikkatli yaşamamız ve egzersiz yapmamız halinde bu tedavinin sağladığı iyilik hali bir çok hastada yıllarca devam edebilir. 

Bu işlemler çoğunlukla tek seferlik tedavi şeklinde uygulanır, fakat sık olmasada ağrının geri gelmesi durumunda işlemin tekrarı veya farklı bir Algolojik işlemin yapılmasını önerebiliriz.

Bu işlemleri popüler yapan zaten yan etki olasılıklarının cerrahiyle kıyasla oldukça düşük olmasıdır, yani kar zarar oranı yüksek tedavilerdir, fakat çok nadir de olsa ciddi yan etkilere sebep olabilirler. Detaylı bilgi için tedaviler kısmındaki yazılarımı inceleyebilirsiniz. Unutmayalım her işin doğru ve güvenli bir şekilde yapılması için en önemli kriter işi yapanın eğitimli ve tecrübeli olmasıdır. Türkiye cumhuriyetinde bir hekim, Algoloji uzmanlık eğitiminden geçerek bu işlemler için gerekli eğitim ve tecrübe düzeyine ulaşabilmektedir.

Alttaki şikayetlerin gelişmesi durumunda mutlaka ve acilen ameliyat olmalısınız:

• Bacakta ve ayakta ilerleyici kas güçsüzlüğü
• Gaita(büyük abdest) kaçırma
• İdrar kaçırma
• Genital bölge ve bacak arasında hissizlik

Yine bu durumlar yokluğundada yapılan tüm ilaç, fizik tedavi ve Algolojik işlemlere rağmen yeterli ve uzun süreli iyilik hali sağlanmaz ve ağrı hayat kalitenizi bozmaya devam ederse yinede ameliyat olmak zorunda kalabilirsiniz. Ayrıca şikayetleri uzun süredir devam eden ve sadece ayakta ve yürürken bacak ağrısı ve uyuşması olan ve oturmakla tüm şikayetleri geçen hastaların ameliyattan fayda görme olasılıkları daha fazladır.